Tkaniny oraz surowce mają kluczowy wpływ na jakość końcowego wyrobu. Sama deklaracja dostawcy nie jest wystarczająca do prawidłowej weryfikacji rzeczywistej jakości tkanin. Tak Milena Zielińska, Kierownik ds. Rozwoju Certyfikacji Wyrobów TÜV Rheinland Polska uzasadnia potrzebę przeprowadzania badań bezpieczeństwa i jakości.

Nie jest tajemnicą, że polskie marki odzieżowe zlecają produkcję poza granicami naszego kraju. Skąd kupujący mogą wiedzieć czy ubrania i buty, które kupują są bezpieczne?

Z pozycji kupującego nie łatwo jest ocenić rzeczywistą jakość i bezpieczeństwo produktów tekstylnych, akcesoriów sportowych czy obuwia. Jedną z konsumenckich metod weryfikacji jest odczytywanie znaków zgodności i innych oznaczeń umieszczonych na wyrobie.

Istnieje wiele znaków potwierdzających bezpieczeństwo i jakość produktów tekstylnych, np. znak TÜV Rheinland Polska ze słowami kluczowymi, znak GOTS (dla tekstyliów wyprodukowanych z włókien organicznych), Fair Trade, Oeko-Tex Standard 100, Fair Wer Fundation, Bezpieczny dla dziecka, Bezpieczny dla niemowląt, Przyjazny dla człowieka, Znak handlowy Woolmark, Znak „Q”, inne. Poszczególne znaki zgodności potwierdzają, że dany produkt został przebadany np. na zawartość różnych szkodliwych substancji chemicznych lub pod kątem jego składu, przydatności użytkowej czy bezpieczeństwa. Aby produkt kwalifikował się do nadania mu znaku zgodności, musi uzyskać pozytywny wynik zarówno w trakcie badań laboratoryjnych, jak i podczas kontroli wyrobu w trakcie jego produkcji. Wyroby stanowiące grupę środków ochrony indywidualnej – kaski rowerowe, kaski narciarskie, gogle narciarskie, obuwie specjalistyczne, okulary przeciwsłoneczne itp. muszą dodatkowo spełniać wymagania ustawy o systemie oceny zgodności i nadzoru rynku oraz posiadać deklarację zgodności WE (być oznakowane znakiem CE). Takie wyroby podlegają kontroli przez jednostkę notyfikowaną, zatem w instrukcji użytkowania obowiązkowo musi znaleźć się nazwa, adres i nr jednostki notyfikowanej.

W jaki sposób badane są tkaniny/komponenty?

Jakość materiałów/tkanin oraz komponentów ma kluczowe znaczenie i wpływa na końcowy wyrób. Sama deklaracja producenta nie jest wystarczająca do prawidłowej weryfikacji rzeczywistej jakości tkanin. Warto zadbać o kompleksową ocenę tego surowca, w celu weryfikacji deklarowanej jakości przez dostawcę oraz w celu zapewnienia założonej i wyspecyfikowanej jakości produktu finalnego.

Kompleksowa kontrola jakości tkanin może obejmować:

• Badania bezpieczeństwa: analizę włókna, palność, niebezpieczne związki chemiczne zgodnie z obowiązującymi regulacjami kraju przeznaczenia.
• Badania jakości: badania odporności wybarwień, badania wytrzymałościowe, odporność na mechacenie, odporność na ścieranie, wytrzymałość na rozciąganie, trwałość koloru, odporność na deszcz, ocenę trwałości zagnieceń itp.

Jak wygląda kwestia kontroli łańcucha dostaw przez polskie firmy odzieżowe?

Wiele polskich firm odzieżowych zlecających produkcję kolekcji do fabryk w Chinach, Bangladeszu, Wietnamie, Indiach itd. bazuje na deklaracjach producentów i wynikach badań przedstawionych przez zakład produkcyjny bądź pośrednika handlowego. Niektóre firmy część swojej produkcji organizują w Polsce, zlecając sprawdzenie różnych parametrów w badaniach laboratoryjnych. W rozmowach z polskimi firmami odzieżowymi i obuwniczymi można zauważyć wzrastającą świadomość potrzeby niezależnych kontroli i weryfikacji łańcucha dostaw. W praktyce wciąż jednak kontrola jakości sprowadza się do badania wybranych parametrów, weryfikacji parametrów wskazanych przez odbiorców handlowych lub weryfikacji jakości we własnym zakresie.

Bardziej odpowiedzialne i większe firmy odzieżowe potwierdzają, że kompleksowa i niezależna kontrola jakości po prostu się opłaca, zarówno przez pryzmat wyniku finansowego, jak również przez wzgląd na wizerunek marki. Producenci, aby sprostać wymaganiom rynku, muszą wykazać się większym zaangażowaniem i świadomością kontroli. Wiele zaostrzeń handlowych czy kontraktowych (wypracowanie określonej kolekcji na czas, utrzymanie standardów jakości i bezpieczeństwa, utrzymanie wymagań prawnych) narzuca na firmy odzieżowe potrzebę posiadania wiedzy na temat poziomu jakości surowców, na każdym etapie łańcucha dostaw. Kontrola poziomu jakości zmniejsza ryzyko reklamacji i utraty dobrego wizerunku marki odzieżowej.

Czy uwaga organizacji ekologicznych jak Greenpeace, a co za tym idzie także mediów, może się skupić na polskich firmach?

Oczywiście, że tak. Jeżeli pojawiłyby się sygnały z rynku, że dana marka odzieżowa bądź obuwnicza przekracza standardy, zagraża środowisku lub zdrowiu zwierząt czy ludzi, z pewnością organizacje ekologiczne natychmiast zainteresują się rozpoznaniem tematu. Konsumenci są coraz bardziej wymagający i świadomi potrzeb, a łatwość przekazywania informacji poprzez digitalizację, pozwala komunikować w łatwy sposób o zidentyfikowanych zagrożeniach lub ryzykach. W ostatnim czasie obserwujemy, że bardziej świadome polskie firmy odzieżowe zaczęły interesować się również zagadnieniami związanymi z szeroko pojętym CSR czy ekologią, dodając wytyczne z tych obszarów do kryteriów audytowych dla fabryk.

Firmy, które działają globalnie, muszą mieć świadomość zagrożeń z tego wynikających. Jakie rozwiązanie ma dla nich TÜV Rheinland Polska?

TÜV Rheinland Polska proponuje kompleksowe rozwiązania kontroli wyrobów, niezależnie od miejsca produkcji i zasięgu działania danego producenta. Oddziały TÜV Rheinland na całym świecie dają możliwość kontroli niezależnie od miejsca produkcji czy zasięgu obrotu handlowego. Dodatkowo TÜV Rheinland posiada jednostki inspekcyjne oraz własne akredytowane laboratoria w Chinach, Tajlandii, Wietnamie, Indiach, Bangladeszu, Turcji, Niemczech oraz Polsce. Kompleksowa kontrola jakości, którą TÜV Rheinland Polska proponuje producentom odzieży, obuwia lub akcesoriów sportowych może być następująca:

• Badania laboratoryjne – wszystkie stosowne badania odpowiadające wymogom odpowiednich przepisów prawnych oraz normom przedmiotowym dedykowanym danej grupie wyrobów
• Art. Work Check – Ocena oznakowania, ocena dokumentacji bezpieczeństwa oraz weryfikacja instrukcji użytkowania wg normatywnych wymagań
• Audyt miejsca produkcji
• Inspekcje (DURPO, FRI, LI) wraz z pobraniem próbki (wzoru wg formy, koloru, rozmiaru, funkcji)
• Certyfikacja (np. na znak TÜV Rheinland ze słowami kluczowymi)

Polskie firmy odzieżowe zaczynają korzystać z niezależnych kontroli towarów, kontroli odbiorczych partii towarów oraz inspekcji zakładów produkcyjnych. Raport wykonany przez inspektora niezależnej jednostki certyfikującej, daje podstawę do podjęcia przez firmę tekstylną natychmiastowych działań korygujących. Dzięki takim kontrolom firma odzieżowa otrzymuje na bieżąco informacje na temat jakości wyprodukowanych wyrobów już na pierwszym etapie produkcji, jak i przy każdej kolejnej partii wysyłkowej towarów.